Σάκης: «Δεν θα μείνω στάσιμος, επειδή έτσι θέλουν κάποιοι»

Δεν είναι μόνο ο Καρλ Μαρξ που έλεγε πως η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα, αλλά και τα ίδια τα γεγονότα: όταν ο Γιώργος Μητσικώστας είχε αναλάβει πριν από έξι χρόνια να κάνει φάρσα στον Σάκη Ρουβά καλώντας τον να ερμηνεύσει Μίκη Θεοδωράκη στα αγγλικά δεν μπορούσε καν να διανοηθεί τους κύκλους που κάνει η ιστορία. Και δη η αριστερή. Η φάρσα έρχεται να επιβεβαιωθεί από την ίδια την πραγματικότητα καθώς ο γνωστός ποπ τραγουδιστής θα ερμηνεύσει αποσπάσματα από το λαϊκό ορατόριο του Μίκη με αφορμή την επέτειο της  Εργατικής Πρωτομαγιάς στην κεντρική πλατεία της Νέας Σμύρνης. Η νέα εκδοχή του «Αξιον Εστί» διά στόματος Σάκη Ρουβά μοιάζει με μια διαστημική λαϊκή φαντασία που έγινε ποπ πραγματικότητα - όπως και η ίδια η Ελλάδα. Το σύγχρονο Μάτριξ περιλαμβάνει άλλωστε τα πάντα: τον ΣΥΡΙΖΑ να συμπορεύεται κυβερνητικά με τους ΑΝ.ΕΛ. και «Της αγάπης αίματα» να τυλίγουν τη σύγχρονη εκδοχή του Διόνυσου. Αλλά γιατί να απαγορεύεται ο Ρουβάς να ερμηνεύσει Θεοδωράκη -όταν μάλιστα ο τελευταίος δίνει την έγκρισή του- και ποιος είναι αυτός που ορίζει τα σύνορα της κουλτούρας; Ακόμη κι ο νομπελίστας Ελύτης που υπογράφει την ποίηση του «Αξιον Εστί» ύμνησε τα αθώα κάλλη των κοριτσιών, το δροσερό νερό του πελάγους και τον πόθο που γεννούν τα λαϊκά πάθη - κι ίσως να στεκόταν απροκατάληπτα στο πλευρό ενός ευειδούς νεαρού όπως ο Σάκης Ρουβάς.



Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Σάκη Ρουβά στις παραστάσεις «Βάκχες» και «Ηρακλής» προκάλεσε εμφύλιο στο όνομα της κουλτούρας

Αντίστοιχα, πάλι, το λαϊκό αίτημα να ερμηνευτούν τότε στίχοι που μιλούσαν για τον πόνο και τον πόλεμο τώρα να μεταμορφώνεται στην παλλαϊκή απαίτηση για συμμετοχή της ποπ στην εξουσία.  Αυτό τουλάχιστον απαιτούν τα κορίτσια που θέλουν διακαώς να δουν τον Σάκη να τους μαθαίνει κάτι που βαριόντουσαν να ακούν στα σχολεία. Αν τότε η ιστορική συνείδηση έκανε τον κόσμο να ανατριχιάζει ακούγοντας την ποίηση του «Αξιον Εστί», σήμερα είναι η φωνή του Ρουβά που μπορεί να μεταδώσει στις αθώες κορασίδες κάτι από το βαθύ νόημα των στίχων. Κι αυτός είναι μάλλον ο λόγος που ο ίδιος ο συνθέτης δέχτηκε να δώσει τη συγκατάθεσή του. Δικαίως υποστήριξε πως κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει σε έναν τραγουδιστή να ερμηνεύσει ένα έργο και να αποκλείσει έναν καλλιτέχνη από το δικαίωμα να μεταδώσει την αλήθεια της υψηλής ποίησης και της λαϊκής μουσικής στους νέους. Ηταν άλλωστε και τότε εσκεμμένη η βούληση του Μίκη να επιλέξει καθαρά λαϊκούς ερμηνευτές για τη μελοποιημένη ποίηση προκειμένου να έρθει σε επαφή με έναν κόσμο που ίσως να μην είχε μέχρι τότε καμία επαφή με τους συμβολικούς στίχους του Ελύτη - έτσι και τώρα το «Ανοίγω το στόμα μου» ενδεχομένως να μεταφέρει στις κοπέλες κάτι περισσότερο από τη δύναμη της κυριολεξίας.

Σύγκριση ή σύγκρουση;

Βέβαια πολλά μπορούν να ειπωθούν για το τι σημαίνει συνείδηση ενός ερμηνευτή, αλλά πόση συνείδηση είχε ακόμη και το ιερό τέρας, Μπιθικώτσης, όταν ερμήνευε «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ»; Καμία σύγκριση σίγουρα δεν μπορεί να γίνει ανάμεσα στα διαφορετικά μεγέθη ερμηνείας και τις διαφορετικού είδους περιστάσεις, αλλά εξίσου καμία σύγκριση δεν μπορεί να γίνει και ανάμεσα στις εποχές και τις συγκυρίες. Τα μυστακοφόρα πλήθη που έκλαιγαν από τις κακουχίες της μετεμφυλιακής Ελλάδας δεν έχουν καμία αναλογία με τους σημερινούς χίπστερ μουσάτους σαραντάρηδες, τριαντάρηδες ή εικοσάρηδες που μεγάλωσαν με πακοτίνια, cybersex και Μαντόνα. Η τρυφερότητα που εκδηλώνεται με το «θα σου κάνω μακαρόνια με κιμά για να φας» έχει πλέον άλλο τρόπο να εκδηλώνεται ιστορικά. Ο «Ηρακλής» γίνεται ροκ όπερα και ο Ευριπίδης ημίγυμνη εκδοχή στα ανοιχτά θέατρα των δήμων - κι αυτό είναι ένα έργο που έφερε απόλυτα αποτελεσματικά εις πέρας ο Σάκης Ρουβάς. Δεν είναι κακό ούτε αποτρόπαιο αν μπορεί να μαθαίνει στον νεαρόκοσμο τι σημαίνει Ηρακλής, Διόνυσος ή σύγχρονος αγγελιοφόρος της υψηλής κουλτούρας. Αρκεί να υπάρχει συνείδηση πού τελειώνει η ποπ εκδοχή και πού η κυριολεξία: ένας ροκ Ηρακλής δεν είναι το ίδιο με τον αρχαιοελληνικό Ηρακλή, όπως και «Ενα το χελιδόνι» δεν φέρνει από μόνο του την ποπ άνοιξη. Δεν χωράνε τα πάντα στο ίδιο καλάθι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ανέβει ο Ρουβάς στην εξέδρα στην πλατεία της Νέας Σμύρνης όπου θα ερμηνεύσει το γνωστό έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Ηδη σφάζονται στην ποδιά του νεαροί και παλικάρια και ήδη έχει ξεσπάσει ο δεύτερος εμφύλιος για το κατά πόσο μπορεί ο γνωστός ερμηνευτής να βαδίζει ελεύθερα και ανεξέλεγκτα στους απάτητους χώρους της υψηλής κουλτούρας.

Το «Alter Ego» έφερε τον νέο Σάκη

Η αλήθεια είναι πως η ερμηνευτική στροφή του Σάκη Ρουβά έχει λάβει χώρα εδώ και χρόνια με προσεκτικά και μεθοδικά βήματα που έδειχναν από νωρίς ότι είναι διατεθειμένος να αλλάξει δρόμο. Κατά καιρούς ο γνωστός ερμηνευτής είχε εκφράσει την ανάγκη του αλλά και τη θέλησή του να γίνει ηθοποιός -σε κάτι σποραδικές συνεντεύξεις, δηλώσεις ή διάφορες ψυχολογικές συνεδρίες- αλλά κανείς δεν είχε εισακούσει την επιθυμία του. Εως ότου ο εργατικός και άκρως αποφασιστικός Σάκης τα κατάφερε: διεκδίκησε έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια μουσική ταινία με τον προφητικό τίτλο «Alter Ego» και έκτοτε μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά σε έναν άλλο Σάκη. Ταξίδεψε ως την Αμερική όπου πήρε μαθήματα υποκριτικής, ερμήνευσε -και με αξιώσεις- έναν μανιακό δολοφόνο και επέστρεψε δριμύτερος και αποφασισμένος να γίνει ηθοποιός. Αλλά όχι σε μαζικές ταινίες: στο αρχαίο δράμα, όπου μάλιστα διέπρεψε αποσπώντας και το θεατρικό βραβείο «Κάρολος Κουν» - με τις γνωστές αντιδράσεις. Στη συνέχεια απέδειξε ότι εργάζεται αποκλειστικά προς αυτή την κατεύθυνση ερμηνεύοντας στο θέατρο έναν από τους διάσημους ημίθεους και αποφασίζοντας να δίνει πια μόνο σοβαρές συνεντεύξεις. Ο παλιός Σάκης που φώναζε για να ακουστεί κάνοντας δηλώσεις μέσα από διάφορα νυχτερινά πάρτυ έγινε ο στοχαστικός Σάκης Ρουβάς των διαφημίσεων και των σοβαρών δημόσιων ανακοινώσεων. Το πεδίον δόξης προμηνυόταν λαμπρό και η συνέχεια δεν άργησε να έρθει μέσα από την αναγγελία της ερμηνείας του «Αξιον Εστί»: είναι γνωστό ότι πρέπει να στοχεύεις μόνο ψηλά και αυτό ο γνωστός τραγουδιστής και ερμηνευτής το ξέρει καλύτερα από τον καθένα. Δεν έψαξε για ενδιάμεσα και χτύπησε κατευθείαν στην καρδιά της λαϊκής (αλλά πάντα υψηλής) κουλτούρας. Και σίγουρα δεν υπάρχει πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα από το «Αξιον Εστί», όπως δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να αποδείξει κανείς αν μπορεί να είναι ο καλύτερος εκπρόσωπος του λαϊκού θυμικού - που υποτίθεται ότι πρεσβεύει ο ίδιος ο Ρουβάς. Οσοι αποκλείουν τον Σάκη Ρουβά ενδεχομένως να είναι λιγότερο λαϊκοί από τον ίδιο - και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Θεοδωράκης θεώρησε αδιανόητο να τον μποϊκοτάρει: «Τι θα πρέπει άραγε να σκεφτώ εγώ που αφιέρωσα τη ζωή μου στην πραγματική Ελληνική Αριστερά και χάρισα στον λαό μας έργα σαν το “Αξιον Εστί”, που από τη μια τα θεωρούν, όπως λένε, υποδείγματα της “καλής κουλτούρας” και από την άλλη ανέχονται τις κατά καιρούς απαγορεύσεις και τα μποϊκοτάζ, τους ανέκαθεν απόντες να ξυπνούν μόνο στην περίπτωση Ρουβά και να ξεσπαθώνουν λάβροι απαιτώντας από μένα να απαγορεύσω τη συμμετοχή του;» αναρωτιέται όλο θυμό ο γνωστός συνθέτης στη δημόσια δήλωσή του: «Από όλα προκύπτει ότι η έννοια της υποκουλτούρας για μένα είναι διαφορετική από ό,τι είναι για εκείνους. Είναι, πιστεύω, φυσικό να θεωρώ τη γενικευμένη ηθική υποκουλτούρα, μέσα στην οποία καταδικάστηκα να ζω, ως απείρως χειρότερη από εκείνη που σχετίζεται με την τέχνη και τα δυσδιάκριτα σύνορα ανάμεσα στις πολλές και ποικίλες της εκφάνσεις».



Η αντίδραση του Μίκη:
«Τι θα πρέπει να σκεφτώ όταν οι ανέκαθεν απόντες ξυπνούν μόνο στην περίπτωση Ρουβά και ξεσπαθώνουν λάβροι απαιτώντας από μένα να απαγορεύσω τη συμμετοχή του;»

Ετσι, στη θέση των Μάνου Κατράκη - Γρηγόρη Μπιθικώτση τώρα θα έχουμε τον βαρύτονο Κώστα Ραφαηλίδη, τον ηθοποιό Γιώργο Γιαννόπουλο, τον Σάκη Ρουβά και τη χορωδία της ΔΕΗ. Καλή τύχη ευχήθηκαν στον Ρουβά κορυφαίοι συνθέτες και ερμηνευτές όπως ο Θάνος Μικρούτσικος - ας μην ξεχνάμε ότι ο γνωστός τραγουδιστής και ηθοποιός έχει ήδη συμμετάσχει σε CD του Σταμάτη Κραουνάκη. Αυτή η στιγμή, ωστόσο, όπως δηλώνει κι ο ίδιος ο Σάκης Ρουβάς, είναι πολύ σημαντική για εκείνον αφού πρόκειται για μια «μουσική πρόσκληση που με εξελίσσει». Η ευχή είναι να συνεχίσει την εξελικτική του πορεία χωρίς να ξεχνάει ότι δεν πρέπει να γίνει ίδιος με όλους όσοι τον σνόμπαραν. Η κουλτούρα είναι μία, ούτε υψηλή, ούτε χαμηλή και ο μόνος ικανός να την κρίνει είναι το κοινό και η ιστορία. Ισως και τα κορίτσια που θα αναφωνήσουν «Αξιος» ο ερμηνευτής του «Αξιον Εστί».   

Το ξέσπασμα: «Δεν θα μείνω στάσιμος επειδή έτσι θέλουν κάποιοι»

Οι «Βάκχες», το θεατρικό βραβείο «Κάρολος Κουν» και τώρα η ερμηνεία του «Αξιον Εστί». Για τρίτη φορά ο σταρ βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα επειδή τόλμησε να προχωρήσει στα μονοπάτια της «κουλτούρας» που κάποιοι θεωρούν προσωπικό τους άβατο. Λίγο πριν γιορτάσει την Εργατική Πρωτομαγιά σε μια συναυλία αφιερωμένη στα 90 χρόνια ζωής του Μίκη Θεοδωράκη, ο Σάκης Ρουβάς απαντά στους επικριτές του και προτιμά να ακολουθεί τα όνειρά του προχωρώντας μπροστά παρά να μένει προσκολλημένος εκεί που οι άλλοι τον θέλουν   

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ ΛΕΜΟΝΙΑ

Ο Σάκης Ρουβάς είναι συνηθισμένος στα δύσκολα. Και στα πυρά τα οποία φουντώνουν τη δημοσιότητα, αν και εντέλει καταφέρνει να βγαίνει από τις καλλιτεχνικές δοκιμασίες νικητής, αποδεικνύοντας ότι η καριέρα είναι Μαραθώνιος και όχι κατοστάρι όπως θέλουν να πιστεύουν κάποιοι. Οταν ο σκηνοθέτης Δημήτρης Λιγνάδης του έδωσε πρωταγωνιστικό ρόλο στις «Βάκχες» ειπώθηκαν και γράφτηκαν διάφορα. Τελικά ο Ελληνας καλλιτέχνης κέρδισε το χειροκρότημα του κοινού και των ειδικών κλείνοντας στόματα. Οταν για τον συγκεκριμένο ρόλο του απονεμήθηκε το τιμητικό θεατρικό βραβείο «Κάρολος Κουν» ειπώθηκαν ακόμη περισσότερα την ημέρα της απονομής, με τη σόουμπιζ να χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα. Λίγους μήνες αργότερα, ενώ ετοιμαζόταν να ανέβει στο θεατρικό σανίδι υποδυόμενος τον Ηρακλή, ο δημοφιλής Σάκης δήλωνε αποκλειστικά στο «thema people» για τον ντόρο που συνόδευσε το βραβείο: «Συνέχεια θυμάμαι να ακούω ηχηρές απόψεις άλλων για μένα και για το τι είναι εφικτό και τι όχι να κάνω. Η συγκεκριμένη φωναχτή γνώμη-τοποθέτηση μου έδωσε τη δυνατότητα να τοποθετηθώ κι εγώ ηχηρά! Με την ψυχή μου κάνω αυτή τη δουλειά και με σεβασμό στους ανθρώπους του κάθε επαγγέλματος, αλλά πάνω απ’ όλα με σεβασμό στο κοινό. Είμαι πολύ ευτυχής που το κοινό μου μεγαλώνει: από παιδιά του δημοτικού που έρχονται στον Ηρακλή μέχρι τους κριτικούς του αρχαίου δράματος. Το ίδιο τους σέβομαι και το ίδιο προσπαθώ για να τους ικανοποιήσω. Από εκεί και πέρα, ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζεται και να εξελίσσεται μέσα από όποια διαδικασία εκείνος επιλέγει. Τόσο απλά.




Η αφίσα της συναυλίας. Ο Σάκης Ρουβάς θα τραγουδήσει στις 2 Μαίου, στις 9 το βράδυ, στην κεντρική πλατεία της Νέας Σμύρνης το «Αξιον Εστί» με ελεύθερη είσοδο

Να ξέρετε πάντως πως ό,τι κι αν συμβαίνει δεν έχει τη δύναμη να με επηρεάσει στην επικοινωνία μου με τον κόσμο. Από τη στιγμή που μπαίνω στη διαδικασία να ετοιμαστώ για να βγω στη σκηνή (μουσική ή θεατρική), μπαίνω σε μια διαδικασία η οποία με εξαγνίζει. Τα πάντα σταματούν και ξεκινά ένα μαγικό ταξίδι…».

Με την απόφασή του να ερμηνεύσει το «Αξιον Εστί», το κύμα των αντιδράσεων από τις παρυφές της «κουλτούρας» εξελίχθηκε σε τσουνάμι. Τίποτα, όμως, δεν είναι ικανό να σταματήσει την πορεία του Σάκη Ρουβά, που ό,τι είναι σήμερα το οφείλει στον εαυτό του και πάνω απ’ όλα στο κοινό του που εξελίσσεται μαζί του τον ακολουθεί πιστά. Και που όπως λέει, αυτό είναι που θα τον κρίνει ξανά εκ του αποτελέσματος.

- Πώς σου φαίνεται που κάθε φορά που τολμάς και κάνεις ένα βήμα εξέλιξης πέφτουν πάνω σου με διάθεση να σε κατασπαράξουν; Αυτή είναι μια γενίκευση που δεν ισχύει. Εχω πάρα πολλούς φίλους που με αγαπούν, με ακολουθούν και είναι κοντά μου σε κάθε βήμα μου, σε κάθε προσπάθεια εξέλιξής μου. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι οι οποίοι αντιστέκονται σε αυτό για δικούς τους λόγους, τους οποίους δεν μπορούν να υπερβούν. Πιθανώς δεν μπορούν να καταλάβουν ότι ένας άνθρωπος πραγματικά θέλει την αλλαγή, την ανέλιξη μέσα από τις επιλογές του, μέσα από την τέχνη του.

- Τι απαντάς στους επικριτές σου; Ο κάθε άνθρωπος θα πρέπει να αναλογιστεί τη ζωή του, να σκεφτεί πολύ καλά ποιος είναι, πού πάει και κυρίως πού θέλει να πάει. Και στην περίπτωση που θέλει να προχωρήσει οφείλει να αναρωτηθεί αν μπορεί να το καταφέρει στάσιμος ή πρέπει να δοκιμαστεί για να εξελιχθεί. Κι εγώ δεν θα μείνω στάσιμος επειδή έτσι θέλουν κάποιοι.

- Εχω την εντύπωση πάντως πως έχεις συνηθίσει να δέχεσαι πυρά. Σας το έχω ξαναπεί. Εχω δεχτεί τόσα πυρά από την ημέρα που ξεκίνησα που τίποτα πια δεν μου προκαλεί εντύπωση. Η ζωή μου όλη είναι ένας αγώνας. Η μητέρα μου λέει ότι τριών μηνών κόντευα να πεθάνω. Είμαι φτιαγμένος έτσι, να δίνω μια ζωή τον δικό μου αγώνα. Είμαι από τη φύση μου μαχητής. Δεν τίθεται θέμα λοιπόν για το αν και πώς θα ζήσω. Θα ζήσω - και μάλιστα όπως επιλέγω εγώ. Οποιος θέλει να βαράει, ας βαράει.

- Πώς αισθάνεσαι που θα ερμηνεύσεις το «Αξιον Εστί»; Αισθάνομαι μεγάλη ευγνωμοσύνη και τιμή καταρχάς που μου πρότειναν ο Δήμος Νέας Σμύρνης και ο μαέστρος Θεόδωρος Ορφανίδης να λάβω μέρος σε αυτόν τον εορτασμό και με εμπιστεύτηκαν για να δώσω το δικό μου ερμηνευτικό αποτύπωμα στο μυθικό αυτό έργο των Μίκη Θεοδωράκη και Οδυσσέα Ελύτη.

Στέκομαι με δέος και σεβασμό απέναντι στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη, που αποτελεί τον μέγιστο οικουμενικό δημιουργό και παγκόσμιο σύμβολο του Ελληνισμού. Κάθε φορά που διαβάζω, ακούω, μελετώ το «Αξιον Εστί» η μελωδία του αγγίζει βαθιά την ψυχή μου. Θα το προσεγγίσω με πάθος, σεβασμό και με τη δύναμη των συναισθημάτων που προκαλεί το μεγαλείο του έργου.

- Γνώριζες το συγκεκριμένο έργο του Μίκη με τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη;  Φυσικά! Ποιος δεν έχει τραγουδήσει, από μαθητής ακόμα, αυτά τα τραγούδια στους σχολικούς εορτασμούς;
Παρόλο που δεν τα ακούμε καθημερινά στα ραδιόφωνα, είναι συνδεδεμένα με την Ιστορία μας, με τον λαό μας και θα είναι χαραγμένα μέσα μας για πάντα.

- Εχεις άγχος για το εγχείρημα; Εχω δημιουργικό άγχος και αδημονώ να φτάσει η μέρα.

- Μέχρι πού μπορείς να φτάσεις λοιπόν; Δεν βάζω όρια στον εαυτό μου.

- Μετανιώνεις για κάποιους σταθμούς της καριέρας σου; Δεν μετανιώνω υπό την έννοια ότι όλα αυτά που έπραξα στην έως τώρα πορεία μου με δίδαξαν και με οδήγησαν σε αυτό που είμαι σήμερα. Δεν αποκηρύσσω το παρελθόν μου, αλλά δεν μένω προσκολλημένος σε αυτό.

- Η Κάτια σε βοηθά να πάρεις κάποια επαγγελματική απόφαση; Η Κάτια με στηρίζει σε όλες μου τις αποφάσεις ουσιαστικά. Αυτό μου δίνει μεγάλη δύναμη! Εχω έναν άνθρωπο ο οποίος είναι πάντα δίπλα μου - και μάλιστα ανεξαρτήτως κόστους.

- Ποιο είναι το μότο της ζωής σου που κολλάει με τη συγκεκριμένη περίσταση; Η ίδια μου η ζωή! Η στάση ζωής μου! Να μάχομαι για τα πιστεύω, τις επιλογές και τα όνειρά μου!

- Κάποιοι, όμως, σπεύδουν να προδικάσουν το αποτέλεσμα. Πραγματικά σπεύδουν... Ομως θα κριθώ για μια ακόμη φορά από το αποτέλεσμα.